- Khái quát cuộc đời, sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Hồ Chí Minh
- Cung cấp những tri thức cơ bản, có tính hệ thống về tư tưởng, đạo đức, văn hóa của Hồ Chí Minh.
- Tiếp tục cung cấp những kiến thức cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin
- Làm rõ giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Tạo lập những hiểu biết về nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và của cách mạng Việt Nam.
6. NỘI DUNG HỌC PHẦN
PHÂN BỐ THỜI GIAN
-
STT
|
Nội dung
|
Tổng số
tiết
|
Trong đó
|
Ghi chú
|
Lý thuyết
|
Bài tập, thảo luận, kiểm tra
|
|
1
2
3
4
5
6
7
8
|
Chương mở đầu
Chương 1
Chương 2
Chương 3
Chương 4
Chương 5
Chương 6
Chương 7
|
2
3
4
5
4
3
4
5
|
2
3
3
3
3
3
3
5
|
0
0
1
2
1
0
1
0
|
Các lớp lớn khi thảo luận chia nhỏ thành 60 sinh viên.
|
|
Cộng
|
30
|
25
|
5
|
|
CHƯƠNG MỞ ĐẦU – ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Giới thiệu khái quát về chương:
Chương này đã nêu và phân tích khái niệm, khái quát cấu trúc, nguồn gốc, nội dung và giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Từ đó làm rõ đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, mối quan hệ với môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam.
CHƯƠNG I – CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Giới thiệu khái quát về chương:
- Tư tưởng Hồ Chí Minh ra đời là sự kết hợp chặt chẽ giữa điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan. Trong đó chủ nghĩa Mác - Lênin là tiền đề tư tưởng – lý luận trực tiếp và cơ bản nhất, đặt nền tảng về thế giới quan và phương pháp luận cho sự hình thành tư tưởng của Người.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh phát triển qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn có bối cảnh riêng, với những sự kiện quan trọng đánh dấu bước chuyển biến, phát triển để cuối cùng trở thành hệ thống tư tưởng toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam.
1.1. Cơ sở hình thành
1.1.1. Cơ sở khách quan
1.1.2. Nhân tố chủ quan
1.2. Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh
1.2.1. Thời kỳ trước 1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cách mạng.
1.2.2. Thời kỳ 1911 – 1920: Tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc
1.2.3. Thời kỳ 1921 – 1930: Hình thành cơ bản tư tưởng về cách mạng Việt Nam.
1.2.4. Thời kỳ 1930 – 1945: Vượt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng
1.2.5. Thời kỳ 1945 – 1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển và hoàn thiện.
1.3. Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh
1.3.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng con đường giải phóng và phát triển dân tộc
1.3.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh đối với sự phát triển thế giới
Tài liệu tham khảo của chương:
- Lê Duẩn (1970), Dưới là cờ vẻ vang của Đảng, vì độc lập, tự do, vì chủ nghĩa xã hội, tiến lên giành những thắng lợi mới, Nxb. Sự thật, Hà Nội, tr.10
- Võ Nguyên Giáp (chủ biên) (1997), Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.11-56.
CHƯƠNG II – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
Giới thiệu khái quát về chương:
- Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn cách mạng Việt Nam, trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ Chí Minh đi sâu giải quyết vấn đề dân tộc thuộc địa, cốt lõi là đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập dân tộc. Người luôn khẳng định: Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của các dân tộc, là động lực to lớn của đất nước. Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp luôn gắn bó chặt chẽ, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
- Hồ Chí Minh đã nêu lên một loạt luận điểm về con đường, chiến lược, sách lược, phương pháp tiến hành cách mạng: Cách mạng phải đi theo con đường cách mạng vô sản, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, tiến hành bằng bạo lực của quần chúng nhân dân v.v..
2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
2.1.1. Vấn đề dân tộc thuộc địa
2.1.2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp
2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
2.2.1. Mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc
2.2.2. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường của cách mạng vô sản
2.2.3. Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng cộng sản lãnh đạo
2.2.4. Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc
2.2.5. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc
2.2.6. Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường bạo lực
Tài liệu tham khảo của chương:
- Trịnh Nhu (1993), “Phát huy sức mạnh dân tộc, một yếu tố quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc”, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 2, tr.27-29.
- Song Thành (1993), “Vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc từ Các Mác đến Hồ Chí Minh”, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 6, tr.5-6.
- Triệu Quang Tiến (1994), “Tìm hiểu chiến lược tranh thủ đồng minh của Hồ Chí Minh trong thời kỳ vận động giải phóng dân tộc”, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 5, tr.40-44.
CHƯƠNG III – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
Ở VIỆT NAM
Giới thiệu khái quát về chương:
-Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội bao quát những vấn đề cơ bản nhất, đó là các luận điểm về bản chất, đặc trưng, mục tiêu, động lực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
- Hồ Chí Minh khẳng định để đi lên chủ nghĩa xã hội nhất thiết phải trải qua thời kỳ quá độ khó khăn, lâu dài. Đồng thời, Người cũng đã đưa ra một loạt các phương châm, biện pháp, nhiệm vụ tiến hành tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ quá độ ở nước ta.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là cơ sở lý luận và kim chỉ nam cho việc kiên trì, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng ta trong quá trình đổi mới hiện nay.
3.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.1.1. Tính tất yếu của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.1.2. Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.1.3. Mục tiêu, động lực của chủ nghĩa xã hội
3.2. Con đường, biện pháp quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.2.1. Con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.2.2. Biện pháp
Tài liệu tham khảo của chương:
- Lại Quốc Khánh (2009), Biện chứng của tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nxb. Lý luận chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Song Thành (2005), Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội, tr.99-230.
- Hoàng Trang (2000), Tư tưởng Hồ Chí Minh vè độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nxb Lao động.
CHƯƠNG IV – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN
VIỆT NAM
Giới thiệu khái quát về chương:
- Hồ Chí Minh là người sáng lập, đồng thời là người giáo dục và rèn luyện Đảng cộng sản Việt Nam, Người đã xây dựng nên một hệ thống các quan điểm về Đảng cộng sản và xây dựng Đảng cộng sản. Đó là các vấn đề có tính quy luật về sự ra đời, vị trí, vai trò, bản chất của Đảng cộng sản và những vấn đề có tính nguyên tắc về xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam trong sạch vững mạnh, nhất là trong điều kiện Đảng trở thành Đảng cầm quyền.
- Hiện nay, vai trò lãnh đạo của Đảng càng cần phải được tăng cường, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng cần được nâng cao hơn nữa để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới.
4.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về vai trò và bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
4.1.1. Sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam
4.1.2. Vai trò của Đảng cộng sản Việt Nam
4.1.3. Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam
4.1.4. Quan niệm về Đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền
4.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh
4.2.1. Xây dựng Đảng – quy luật tồn tại và phát triển của Đảng
4.2.2. Nội dung công tác xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam
Tài liệu tham khảo của chương:
- Phạm Ngọc Anh – Bùi Đình Phong (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội, tr. 11 – 196.
- Võ Nguyên Giáp (chủ biên) (1997), Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.131-188.
CHƯƠNG V – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠI ĐOÀN KẾT DÂN TỘC VÀ ĐOÀN KẾT QUỐC TẾ
Giới thiệu khái quát về chương:
- Đại đoàn kết dân tộc là cội nguồn sức mạnh làm nên mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Hồ Chí Minh luôn khẳng định, đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, nhất quán, lâu dài và là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, của dân tộc. Do tầm quan trọng như vậy, nên Hồ Chí Minh đã đưa ra một loạt biện pháp xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, trong đó, đặc biệt nhấn mạnh tới vai trò và những nguyên tắc hoạt động cơ bản của Mặt trận dân tộc thống nhất.
- Hồ Chí Minh cũng sớm xác định vai trò và tích cực phát huy sức mạnh của đoàn kết quốc tế, tạo sức mạnh tổng hợp đưa sự nghiệp cách mạng đi tới thắng lợi.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế là một đóng góp quan trọng vào kho tàng kinh nghiệm cách mạng thế giới, làm phong phú lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin về công tác vận động và tổ chức quần chúng trong sự nghiệp cách mạng.
5.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc
5.1.1. Vai trò của đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp cách mạng
5.1.2. Nội dung của đại đoàn kết dân tộc
5.1.3. Hình thức tổ chức khối đại đoàn kết dân tộc
5.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế
5.2.1. Vai trò của đoàn kết quốc tế
5.2.2. Lực lượng đoàn kết và hình thức đoàn kết
5.2.3. Nguyên tắc đoàn kết quốc tế
Tài liệu tham khảo của chương:
- Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh – Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng (2004), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết với vấn đề phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong thời kỳ mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Nguyễn Dy Niên (2002), Tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.112.
- Lê Văn Yên (2008), Hồ Chí Minh với chiến lược đoàn kết quốc tế trong cách mạng giải phóng dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
CHƯƠNG VI – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN
Giới thiệu khái quát về chương:
- Xây dựng Nhà nước Việt Nam nhằm đảm bảo quyền “là chủ” và “làm chủ” của nhân dân được Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm. Người đã đưa ra một loạt các luận điểm về một Nhà nước Việt Nam mới: đó là Nhà nước của dân, do dân, vì dân; Nhà nước thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc; Nhà nước pháp quyền có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ.
-Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân, vì dân có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn, sâu sắc, định hướng cho việc xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ, Nhà nước kiểu mới ở Việt Nam hiện nay.
6.1. Xây dựng Nhà nước thể hiện quyền làm chủ của nhân dân
6.1.1. Nhà nước của dân
6.1.2. Nhà nước do dân
6.1.3. Nhà nước vì dân
6.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân với tính nhân dân và tính dân tộc của Nhà nước
6.2.1. Về bản chất giai cấp công nhân của Nhà nước
6.2.2. Bản chất giai cấp công nhân thống nhất với tính nhân dân, tính dân tộc của Nhà nước
6.3. Xây dựng Nhà nước có hiệu lực pháp lý mạnh mẽ
6.3.1. Xây dựng một Nhà nước hợp pháp, hợp hiến
6.3.2. Hoạt động quản lý nhà nước bằng Hiến pháp, pháp luật và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống
6.4. Xây dựng Nhà nước trong sạch, hoạt động có hiệu quả
6.4.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ đức và tài
6.4.2. Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt động của Nhà nước
Tài liệu tham khảo của chương:
- Phạm Ngọc Anh – Bùi Đình Phong (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội, tr.25-56.
- Nguyễn Đình Lộc (1998) Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân, vì dân, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.52-55, 84-85.
CHƯƠNG VII – TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA, ĐẠO ĐỨC, VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI MỚI
Giới thiệu khái quát về chương:
- Hồ Chí Minh đã sớm nhận thấy vai trò, sức mạnh của văn hóa và đưa văn hóa vào chiến lược phát triển đất nước. Văn hóa được Hồ Chí Minh coi như một sức mạnh vật chất, một động lực, có chức năng quan trọng: bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn, tình cảm cao đẹp, mở rộng hiểu biết, xây dựng và hoàn thiện bản thân con người. Nền văn hóa mới phải mang tính dân tộc, khoa học và đại chúng.
- Xây dựng nền văn hóa mới gắn liền với việc xây dựng nền đạo đức mới. Hồ Chí Minh đã phát triển, hoàn thiện tư tưởng đạo đức học mác xít về vai trò và sức mạnh của đạo đức, về chuẩn mực đạo đức cơ bản, về những nguyên tắc xây dựng một nền đạo đức mới phù hợp với Việt Nam.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng con người mới có nội dung sâu sắc và mới mẻ. Coi con người là vốn quý nhất, vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự nghiệp cách mạng, vì vậy, việc xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa là chiến lược hàng đầu của cách mạng nhằm tạo ra những thế hệ con người Việt Nam mới phát triển toàn diện.
7.1. Những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về văn hóa
7.1.1. Định nghĩa về văn hóa và quan điểm về xây dựng nền văn hóa mới
7.1.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về các vấn đề chung của văn hóa
7.1.3. Quan điểm của Hồ Chí Minh về một số lĩnh vực chính của văn hóa
7.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
7.2.1. Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
7.2.2. Sinh viên học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
7.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng con người mới
7.3.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về con người
7.3.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò của con người và chiến lược “trồng người”.
Tài liệu tham khảo của chương:
- Thành Duy (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây dựng con người phát triển toàn diện, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.14-128.
- Đinh Xuân Dũng (chủ biên) (2006), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, tr.45.
- Đặng Xuân Kỳ (chủ biên) (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng con người và phát triển văn hóa, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.8-154.
7. GIÁO TRÌNH
Bộ Giáo dục và đào tạo (2014), Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (Dành cho sinh viên đại học, cao đẳng khối không chuyên ngành Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh), Nxb. Chính trị quốc gia.
8. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phạm Ngọc Anh – Bùi Đình Phong (2003), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền kiểu mới ở Việt Nam, Nxb. Lao động, Hà Nội.
- Phạm Ngọc Anh – Bùi Đình Phong (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội.
- Thành Duy (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây dựng con người phát triển toàn diện, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Đinh Xuân Dũng (chủ biên) (2006), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, Nxb. Giáo dục, Hà Nội.
- Trần Bạch Đằng (1993), Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, tập 2, “Tư tưởng Hồ Chí Minh – sinh khí của một học thuyết”, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Võ Nguyên Giáp (chủ biên) (1997), Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 1 – 15, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Đặng Xuân Kỳ (chủ biên) (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng con người và phát triển văn hóa, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Song Thành (2005), Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội.
- Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam (1990), Hồ Chí Minh, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội.